Erfrecht en tips voor in de periode na het overlijden en de uitvaart
Direct na een overlijden
Informeren
De huisarts of de behandelend arts gelijk informeren om het overlijden vast te stellen en een verklaring van overlijden op te laten stellen.
De arts zal vaststellen hoe de overledene gestorven is, waar en op welk tijdstip. Dit document is nodig om aangifte van overlijden te kunnen doen bij de gemeente en om de overledene te kunnen begraven of cremeren.
Stel de naasten van de overledene op de hoogte:
partner, ouders, kinderen, andere directe familie maar ook het werk en de buren
Uitvaartondernemer
Benader een uitvaartondernemer, tenzij je de uitvaart zelf wilt verzorgen. Ook daar kan ik je bij helpen in een ondersteunende rol.
Uitvaartverzekering
Als de overledene een uitvaartverzekering had, zijn er mogelijk door de verzekeraar eisen aan de ondernemer gesteld.
‘Belangrijk om te weten is dat je altijd vrij bent in de keuze voor een uitvaartondernemer die bij jou past.’
Ik help je bij de aanvraag voor uitkering van de verzekering.’
Orgaan donatie en ter beschikking stellen aan de wetenschap
Controleer of er wensen zijn met betrekking tot donatie van organen of ter beschikking stellen van de wetenschap. Dit staat in het donor codicil register, het ziekenhuis zal dit ook zelf checken.
Een orgaandonatie moet binnen 24 uur gebeuren en is eigenlijk alleen van toepassing als de persoon in het ziekenhuis komt te overlijden. Geef dit wel aan bij de behandelend arts.
Er is veel aanbod van overledenen die zich ter beschikking stellen aan de wetenschap. Zorg dus ook voor een optie begraven of cremeren.
Controleer of er een testament is met wensen over de uitvaart.
Mocht dit niet bekend zijn dan kun je dit controleren bij het centraal testament register. Hiervoor heb je de Akte van Overlijden nodig.
Deze controle zit ook in het service pakket Nabestaandenloket, wat ik gratis aanbied bij een uitvaart die ik verzorg.
Regel tijdelijke verzorging als er huisdieren zijn die alleen achterblijven.
In de eerste dagen na het overlijden
Overleg wie van de familie de uitvaart regelt
Had de overledene hier wensen over? Is er een uitvaartexecuteur benoemd in een testament?
Een uitvaartexecuteur is een persoon die door de overledene vanuit een testament is aangewezen om de uitvaart te regelen.
‘Als alleenstaande zonder familie kan het heel waardevol zijn om een uitvaartexecuteur te benoemen. Zo weet je zeker dat jouw wensen worden uitgevoerd. Zit je zelf in zo’n situatie dan kun je dat met mij bespreken.’
Als dat niet zo is: spreek met alle nabestaanden af wie volmacht krijgt of overleg gezamenlijk over de uitvaart.
Maak met de erfgenamen afspraken over betaling van de kosten van de uitvaart.
‘De kosten van de uitvaart worden uit de nalatenschap betaald (voor zover die voldoende is). Degene die een uitvaartondernemer inschakelt, de opdrachtgever, is ook degene die voor de totale kosten van de uitvaart kan worden aangesproken, zelfs als hij of zij de erfenis verwerpt en dus geen geld uit de nalatenschap krijgt. De kosten van de uitvaart kunnen wel op de erfgenamen verhaalt worden.’
Aangifte van overlijden
Je doet aangifte van het overlijden bij de gemeente waar de overledene is gestorven. Meestal doet de uitvaartondernemer dit, maar je kunt het ook zelf doen.
Hiervoor heb je de verklaring van overlijden nodig van de behandelend arts. De aangifte moet in elk geval vóór de uitvaart gedaan worden en uiterlijk binnen 6 werkdagen na het overlijden.
Je krijgt meteen na de aangifte een afschrift van de akte van overlijden en een verlof tot begraven of cremeren. (lijkbezorging)
Maak hier meteen kopieën van en een scan, aangezien je deze voor verschillende meldingen nodig heeft. In het account van Nabestaandenloket, wat ik gratis aanbied bij een uitvaart die ik verzorg, kun je deze meldingen in 1 keer regelen.
Andere tips
Houd een lijst bij van wie geïnformeerd is over het overlijden, door wie en op welke manier.
Is een advertentie in een krant wenselijk? Of een bericht op sociale media?
Check of de overledene hier wensen over had en of er bij nabestaanden behoefte aan is.
Bepaal het budget voor de uitvaart
Controleer de voorwaarden van de eventuele uitvaartverzekering. Wat wordt wel en niet vergoed en hoeveel wordt er uitgekeerd. Ik help je bij het uitzoeken hiervan als je dat wilt.
Vorm een beeld van de kosten van een uitvaart (websites, indicatie/offerte van uitvaartondernemer)
Wat is passend bij de situatie van de overledene? Als er weinig geld is moet je dat accepteren en met dat budget er iets moois van maken.
Als uitvaartondernemer kan ik een redelijk exacte offerte voor je maken maar ook zeker meedenken in wat passend is. Vraag daar vooral om en voorkom onaangename verrassingen achteraf.
Bereid samen met de uitvaartondernemer of zelf de uitvaart voor.
Had de overledene zelf hier wensen over?
Wat zijn wensen van de verschillende nabestaanden en zijn deze op een gebalanceerde manier te combineren met elkaar en de wensen van de overledene?
Had de overledene voorkeur of wensen over wie er spreekt tijdens de uitvaart?
‘Ik stel jou de juiste vragen zodat we samen de wensen kunnen vormgeven die het geleefde leven vertegenwoordigd in het afscheid.’
Tip: Overleg over wat je wilt bewaren of vastleggen zoals sieraden die de overledene draagt, een plukje haar, een vingerafdruk, bloemen, opnames of foto’s van de uitvaart.
Geldzaken
Als je dagelijkse uitgaven deed van een gedeelde rekening met de overledene, ga dan na of je kunt blijven betalen met deze pinpas en zorg gelijk voor wat contant geld voor de komende weken.
Bankrekeningen op naam van de overledene worden meestal geblokkeerd na melding van het overlijden. Bij een en/of-rekening zou de andere persoon nog alles moeten kunnen doen met de rekening, maar soms loopt dat toch mis.
Bel onmiddellijk de bank als je de rekening weer wilt gebruiken. Alle banken hebben een nabestaandendesk die weet hoe ze met deze materie moeten omgaan.
De aanvaarding van de nalatenschap en de uitvaartkosten
Let op dat je niet onbedoeld erfgenaam wordt.
Zijn er al ideeën over het zuiver of beneficiair aanvaarden, of het verwerpen van de nalatenschap? Sommige handelingen worden gezien als daad van aanvaarding, dus let dan extra goed op. Schiet bij twijfel over uitgaven het bedrag voor en bewaar het bonnetje.
Voorbeeld: Als Oma komt te overlijden komt de familie bij elkaar om de uitvaart door te spreken. Tijdens deze bijeenkomst besluiten ze om met de pinpas van Oma chinees eten te halen.
Omdat deze uitgave niet direct gerelateerd is aan de uitvaart zelf kan deze handeling als daad van aanvaarding worden gezien.
‘Alle kosten die direct te maken hebben met de uitvaart staan compleet los van een aanvaarding.’
‘Vraag een handeling of uitgave die je wilt doen waaraan je twijfelt vooraf bij mij na.’
Lees ook deel 2: Erfrecht en tips na overlijden, periode na de uitvaart