Natuurbegraven – terugkeren naar de aarde

Soms voel je het als je een bos binnenloopt. De stilte. De geuren. Het licht dat tussen de bladeren valt. Alsof alles daar klopt. Steeds meer mensen kiezen ervoor om na hun dood deel te worden van die natuurlijke kringloop. Niet op een rijtje stenen, maar onder een boom, in de aarde. In deze blog vertel ik over natuurbegraven: wat het is, waar het vandaan komt en waarom het voor velen een troostrijke gedachte is.

 

Wat is natuurbegraven?

Bij natuurbegraven wordt een lichaam of urn begraven in een natuurgebied, zonder grafsteen. Er wordt gebruikgemaakt van afbreekbare materialen en de natuur bepaalt hoe het graf opgaat in het landschap. De plek is stil, puur en onaangetast door menselijke ingrepen.

 

Een terugkeer naar vroeger

Hoewel het in Nederland pas in 2011 officieel begon met Natuurbegraafplaats Bergerbos, is natuurbegraven zo oud als de mens zelf. Eeuwenlang begroeven we onze doden dicht bij de natuur. Die verbondenheid wordt nu opnieuw gezocht in bossen, op heidevelden en tussen de oude eiken.

 

Voordelen van natuurbegraven

• Duurzaam: afbreekbare kisten, geen grafsteen of onderhoud.
• Eeuwigdurend: graven worden niet geruimd.
• Persoonlijk en verstild: elk graf is anders.
• Rustplek in de natuur: voor overledene én nabestaanden.
• Bij leven al te kiezen: je kunt je plek vooraf bezoeken en reserveren.

 

Zijn er ook nadelen?

• Niet overal even goed toegankelijk.
• Soms hogere kosten dan een regulier graf.
• Geen traditionele grafsteen: voor sommigen lastig bij rouw.
• Eeuwigdurend in de praktijk, maar juridisch afhankelijk van beheerder.

 

Wat zijn de regels?

• Kisten, kleding en wades moeten natuurlijk en biologisch afbreekbaar zijn.
• Geen plastic, metaal, synthetische stoffen of kunstbloemen.
• Vaak alleen een houten boomschijf, veldkei of coördinaat als markering.

 

Duurzame uitvaartkisten: van paddenstoelen tot puur hout

De keuze voor een uitvaartkist speelt een belangrijke rol bij natuurbegraven. Alles wat de aarde in gaat, moet op natuurlijke wijze kunnen vergaan zonder het milieu te belasten.

Paddenstoelenkist – de levende cocon

Een bijzonder voorbeeld is de Loop Living Cocoon, een uitvaartkist gemaakt van mycelium: het wortelnetwerk van paddenstoelen. Deze kist wordt in zeven dagen ‘gegroeid’ uit paddenstoelen en hennepvezels. Binnen 45 dagen breekt de kist volledig af in de bodem en verrijkt zelfs de grond. De binnenzijde is bekleed met mos. Een prachtig voorbeeld van hoe mens en natuur opnieuw kunnen samenkomen (loop-biotech.com).

Eisen aan houten kisten bij natuurbegraven

Niet elke houten kist is toegestaan. Bij natuurbegraven gelden richtlijnen:

• Alleen massief, ongelakt hout zoals grenen, populier of douglas.
• Geen metalen onderdelen zoals spijkers of schroeven; houten verbindingen zijn vereist.
• De binnenkant moet bekleed zijn met natuurlijke stoffen zoals katoen of linnen geen polyester of kunstvulling.

Door te kiezen voor zo’n kist ondersteun je de natuurlijke kringloop van het leven én de aarde.

 

Een afscheidsdienst in de natuur

Een afscheidsdienst bij natuurbegraven is vaak ingetogen, persoonlijk en verbonden met de omgeving. Veel natuurbegraafplaatsen bieden een sfeervolle ruimte of open plek waar voorafgaand aan de begrafenis een dienst kan plaatsvinden. Dit kan binnen zijn – in een eenvoudig houten gebouw – of buiten, tussen de bomen of bij een open veld.

Er is ruimte voor rituelen, muziek, stilte, woorden en samenzijn. Na de dienst loopt men vaak in stilte door de bossen over de paden naar de grafplek – dicht bij de natuur en met alle aandacht voor het moment.

 

Zelf ter aarde stellen met touwen

Bij natuurbegraven wordt geen gebruik gemaakt van een graflift. In plaats daarvan wordt de overledene met touwen in het graf neergelaten. Dit gebeurt langzaam, in stilte of begeleid door woorden of muziek. Nabestaanden mogen hierbij helpen en ervaren dit vaak als een waardevol en verbindend moment.

Het dragen van de kist, het zelf laten dalen en het sluiten van het graf met takken, bladeren of zand – het zijn handelingen die het afscheid tastbaar maken. Eenvoudig, maar intens. Het laat zien dat de dood bij het leven hoort.

 

Mag je er ook een urn begraven?

Ja. Veel natuurbegraafplaatsen bieden de mogelijkheid om een biologisch afbreekbare urn met as te begraven. Zo blijft de kringloop van leven en sterven ook na een crematie intact.

 

Is natuurbegraven ook mogelijk voor baby’s en kinderen?

Ja. Op veel natuurbegraafplaatsen is natuurbegraven ook mogelijk voor baby’s en kinderen. Soms zijn hier speciale plekken voor ingericht, in andere gevallen wordt in overleg gezocht naar een zachte, passende plek. Het biedt ouders de mogelijkheid om op een liefdevolle en natuurlijke manier afscheid te nemen.

 

Wat is het verschil met een gewone begraafplaats?

 

Kenmerk	Natuurbegraafplaats	Algemene begraafplaats
Duurzaamheid	Volledig natuurlijk	Niet altijd ecologisch
Grafrechten	Eeuwigdurend	10, 20 of 30 jaar
Monument	Natuurlijke markering	Traditionele grafsteen
Omgeving	Bos, heide, duin	Parkachtig, gecultiveerd
Beleving	Stilte, vrijheid, ritme	Structuur, paden, steen

 

Hier kun je natuurbegraven in Nederland

• Hillig Meer
• Weverslo
• Maashorst
• Heidepol
• Eygelshof
• Schoorsveld
• Reiderwolde
• Mookerheide
• Hoogengraven

 

Tot slot, een keuze die bij je mag passen

Natuurbegraven is geen standaardkeuze. Het is iets waar je bij stil mag staan. Wat past bij jou? Wat raakt jou? Misschien is het de rust van het bos, de gedachte aan eenvoud, of het idee dat je lichaam weer deel wordt van de aarde.

Sta daar eens bij stil. Bespreek het met je naasten. Bezoek een open dag. Maak eens een wandeling door een natuurbegraafplaats en voel wat het met je doet. Of google eens wat er allemaal mogelijk is.

Een afscheid dat bij je past begint bij leven. Niet als een zwaar onderwerp, maar als een bewuste keuze. Eén die je verbindt met wie je bent en met wie je achterlaat.

Agnes

Contact

Agnes Boer – Uitvaartondernemer
🌐 www.agnesboer.nl
📱 Volg mij op Facebook & Instagram