Het verlof tot begraven of cremeren

Wanneer iemand overlijdt, komt er veel op je af. Terwijl het verdriet nog rauw is, moeten er ook direct praktische beslissingen genomen worden. Eén van de eerste wettelijke stappen is het regelen van het verlof tot begraven of cremeren.
In deze blog neem ik je mee in wat dit verlof precies inhoudt, waarom het bestaat, hoe het proces verloopt en wat je kunt doen als je meer tijd nodig hebt. Heldere informatie in een periode die vaak verwarrend en emotioneel is.

Wat is het verlof tot begraven of cremeren?

Het verlof tot begraven of cremeren is een officieel document dat door de gemeente wordt afgegeven na overlijden. Het is wettelijk verplicht en vormt de formele toestemming om iemand te mogen begraven of cremeren. Zonder dit verlof mag de uitvaart niet plaatsvinden.

Het verlof wordt pas verstrekt nadat een arts het overlijden heeft vastgesteld, de benodigde formulieren (A- en B-formulier) zijn ingediend, en er aangifte is gedaan bij de gemeente. Pas dan mag de uitvaart – wettelijk gezien – plaatsvinden.

Volgens de wet mag dit niet eerder dan 36 uur na overlijden en moet het binnen 6 werkdagen gebeuren, tenzij er uitstel is verleend.

De rol van de arts: A- en B-formulier

Nadat een arts het overlijden heeft vastgesteld, vult hij of zij twee formulieren in:
– A-formulier: verklaring van overlijden (medisch)
– B-formulier: verklaring dat er geen sprake is van een niet-natuurlijke dood

Tegenwoordig worden deze formulieren digitaal verzonden via een beveiligd systeem van de arts naar de gemeente. Hierdoor wordt het proces sneller en veiliger afgehandeld.

Wie doet aangifte van overlijden?

Wettelijk gezien mag iedereen die kennis heeft van het overlijden aangifte doen. Dit kunnen nabestaanden zelf zijn, maar vaak wordt het uit handen genomen door de uitvaartbegeleider. Die doet de aangifte digitaal bij de gemeente waar het overlijden heeft plaatsgevonden.

Wat doet de gemeente?

Na aangifte van overlijden stelt de gemeente twee officiële documenten op:
1. De akte van overlijden, deze wordt opgenomen in de registers van de burgerlijke stand.
2. Het verlof tot begraven of cremeren, dit document geeft wettelijk toestemming om de uitvaart uit te voeren.

In veel gemeenten wordt het verlof digitaal verzonden naar de uitvaartverzorger. Daarnaast wordt het originele, ondertekende exemplaar vaak per post verstuurd naar het opgegeven correspondentieadres. Dit origineel is nodig voor de begraafplaats of het crematorium, waar het verlof bij aanvang van de uitvaart fysiek moet worden overhandigd.

Of gemeenten het verlof ook rechtstreeks naar het crematorium of de begraafplaats mailen, verschilt per regio. Het is daarom van belang dat het originele document tijdig beschikbaar is.

Registratie in de BRP

Naast het opmaken van de akte en het verlof, verwerkt de gemeente het overlijden ook in de Basisregistratie Personen (BRP). Dit is het landelijke systeem waarin persoonsgegevens van alle inwoners van Nederland worden bijgehouden.

Na de aangifte wordt de overledene in de BRP geregistreerd als overleden. Dit heeft belangrijke gevolgen:
– Overheidsinstanties worden automatisch geïnformeerd, zoals de Belastingdienst, pensioenfondsen en zorgverzekeraars.
– De burgerlijke staat van de overledene wordt aangepast.
– De registratie voorkomt onbedoeld gebruik van het BSN of toeslagen op naam van de overledene.

Een juiste en tijdige verwerking in de BRP voorkomt veel administratieve en juridische problemen voor nabestaanden.

Wat als je meer tijd nodig hebt?

Soms is er meer tijd nodig, bijvoorbeeld vanwege familie uit het buitenland, religieuze redenen of persoonlijke omstandigheden. In dat geval kan bij de gemeente uitstel van het verlof worden aangevraagd. Dit gebeurt in overleg met de arts, de uitvaartbegeleider en de ambtenaar van de burgerlijke stand.

De burgemeester van de gemeente waar het lichaam zich bevindt, kan toestemming geven voor uitstel, na overleg met een arts. De arts hoeft geen toestemming te geven, maar wordt wel gehoord om een inschatting te maken van de toestand van het lichaam en mogelijke risico’s bij uitstel.

Een betekenisvolle tijd

Die dagen tussen overlijden en uitvaart zijn méér dan een wettelijke termijn. Het is een periode waarin verdriet langzaam indaalt, waar herinneringen gedeeld worden, en waarin samen bepaald kan worden hoe het afscheid eruit moet zien. Een tijd om stil te staan en tegelijk te bewegen richting een laatste groet.

Agnes Boer – Uitvaartondernemer
🌐 www.agnesboer.nl
📱 Volg mij op Facebook & Instagram